Fed’in Faiz Kararı Para Arzına Ne Yapacak?
Fed federal fon oranını yükselttiğinde veya düşürdüğünde, bunu ekonomiyi etkilemek için yapar. Federal fon oranı, bankaların birbirlerine gecelik borç verme oranıdır. Federal fon oranı yüksekse, borç vermek daha pahalıdır ve ekonomi yavaşlar. Federal fon oranı düşükse, borç verme daha ucuzdur ve ekonomi hızlanabilir.
Ancak federal fon oranı bulmacanın sadece bir parçasıdır. Fed’in ayrıca para arzını etkileyen ve ekonomi üzerinde daha da büyük bir etkiye sahip olabilecek araçları vardır.
Fed’in para arzını etkilemesinin en yaygın yolu açık piyasa işlemleridir. Açık piyasa işlemleri, Fed’in dolaşıma para eklemek ya da dolaşımdan para çıkarmak amacıyla Hazine menkul kıymetleri satın alması ya da satmasıdır. Fed menkul kıymet satın aldığında ekonomiye para enjekte etmiş olur. Fed menkul kıymet sattığında ise dolaşımdan para çekmiş olur.
Fed ayrıca zorunlu karşılıklar yoluyla da para arzını etkileyebilir. Zorunlu karşılıklar, bankaların ellerinde tutmaları ve ödünç vermemeleri gereken mevduat yüzdesidir. Fed zorunlu karşılıkları düşürürse, borç vermek için daha fazla parayı serbest bırakır ve para arzı büyür. Fed zorunlu karşılıkları yükseltirse, bankaların ellerinde daha fazla para tutmalarını gerektirir ve para arzı daralır.
Fed’in para arzını etkilemesinin üçüncü yolu iskonto oranıdır. İskonto oranı, Fed’in üye bankalara borç verme oranıdır. İskonto oranı yüksek olduğunda, bankaların Fed’den borç alma olasılığı azalır ve para arzı daralır. İskonto oranı düşük olduğunda, bankaların Fed’den borç alma olasılığı artar ve para arzı büyür.
Tüm bu araçlar Fed’e para arzı ve dolayısıyla ekonomi üzerinde büyük ölçüde kontrol sağlar. Peki, Fed federal fon oranını yükselttiğinde veya düşürdüğünde para arzına ne olur?
Fed federal fon oranını yükseltirse, iskonto oranını da yükseltecektir. Bu da bankaların Fed’den daha az borç alması nedeniyle para arzında bir azalmaya yol açacaktır. Ayrıca, Fed’in menkul kıymet satmak için açık piyasa işlemlerine girmesi ve para arzını daha da azaltması muhtemeldir.
Fed federal fon oranını düşürürse, iskonto oranını da düşürecektir. Bu da bankaların Fed’den daha fazla borç almasıyla para arzında bir artışa yol açacaktır. Buna ek olarak, Fed muhtemelen menkul kıymet satın almak için açık piyasa işlemlerine girişecek ve para arzını daha da artıracaktır.
Her iki durumda da Fed’in faiz kararı para arzı üzerinde doğrudan bir etkiye sahip olacaktır. Bildiğimiz gibi, para arzı da ekonomi üzerinde doğrudan bir etkiye sahiptir. Dolayısıyla, Fed faiz kararı aldığında bunu ekonomiyi etkilemek amacıyla yapıyor.
